Naučnici posle 84 godine riješili paradoks “Šredingerove mačke”

10 Jula, 201915 Jula, 2019 Danijel Neskovic 0 Comments

Paradoks “Šredingerove mačke” je jedna od najpoznatijih dilema u kvantnoj fizici.

Kvantna fizika je fudamentalna grana fizike koja opisuje sve pojave čestica poput atoma i sve druge koje su manje od atoma. Ona predstavlja teorijsku podlogu mnogih disciplina nauke kao što su fizika kondenzovane materije, atomska fizika, molekularna fizika, fizička hemija, kvantna hemija, nuklearna fizika itd. Kvantna fizika tj. mehanika predstavlja jedan od glavnih stubova savremene nauke.

Šredingerova mačka je misaoni eksperiment koji je objavio austrijski fizičar Ervin Šredinger 1935. godine. Njegov eksperiment koji je namjenjen kao kritika kopenhagenske interpretacije kvantne mehanike ukratko glasi ovako:
Mačka se nalazi u kutiji zajedno sa nekom vrstom otrova. Otrov se aktivira ukoliko se u kutiji raspadne neka radioaktivna čestica. Problem nastaje jer čestice mogu da budu u više kvantnih stanja istovremeno, tako da one mogu u isto vrijeme i da se raspadaju i da se ne raspadaju. Iz toga proizilazi da se otrov u isto vrijeme može a i ne mora aktivirati, što znači da mačka u isto vrijeme može biti i živa i mrtva. Ovim eksperimentom Šredinger nije želio da dokaže da mačka može biti istovremeno i živa i mrtva, jer svi znamo da ne može, nego da kritikuje dominatno stanovište u kvantnoj fizici ukazujući na to koliko bi bila apsurdna kada bi se primjenila na realan život. Problem u ovoj situaciji je u tome što dvije čestice u međusobnoj interakciji postaju isprepletane (kao mačka i otrov) pa svaka promjena kojoj je izložena jedna od njih odnosi se i na drugu.

Djeluje kao da je napravljen veliki pomak u otklanjanju ove dileme jer su naučnici sa Jejla nedavno objavili novo otkriće. Tim iz Jejla napravio je malu komoru sa dvije pregrade od aluminiju koje su povezali sa superprovodljivim čipom napravljenim od safira. Oni su koristili elektricitet kako bi doveli čestice u komorama u jedno od dva kvantna stanja u isto vrijeme. Ovo otkriće može imati značajnu ulogu u pravljenju kvantnih računara koji su sastavljeni od dijelova koji mogu biti kodirani i kao nule i kao jedinice. U teoriji, kvantni računar koji bi imao čestice koje su u isto vrijeme “i mrtve i žive” znači da bi mogao da ima bitove koji bi istovremeno bili i nule i jedinice. Ovakvi računari bi bili mnogo brži od današnjih jer bi bili u stanju da izvršavaju mnogo veći broj kalkulacija nego današnji.